In januari jl. heb ik mijn oratie Corporate Governance – een Nederlands Duits rechtscultureel perspectief aan de Universiteit van Amsterdam gehouden. Een vergelijking tussen de Duitse Corporate Governance Kodex en de Nederlandse Corporate Governance Code laat zien dat er grote verschillen in omvang en inhoud bestaan. Het systeem van ‘pas toe of leg uit’ (‘comply or explain’) is wel voor beide codes van toepassing.
Omvang Corporate Governance Codes Duitsland en Nederland
De Nederlandse Corporate Governance code bevat 60 pagina’s met bijna 19.000 woorden. Anders dan vaak wordt verwacht, is de Duitse Corporate governance Code met 3.500 woorden veel korter.
Omvang Nederlandse Corporate governance code waarborgt niet méér transparantie en integriteit van bestuurders en toezichthouders
Beide codes willen er toe bijdragen om transparantie en integriteit voor wat betreft ondernemingsbestuur en toezicht te verbeteren of te waarborgen. Uit mijn onderzoek is niet gebleken, dat de veel grotere omvang van de Nederlandse Corporate Governance code ten opzichte van de Duitse code tot meer transparantie en integriteit van bestuurders of toezichthouders heeft geleid.
Consequenties ‘Pas toe of leg uit’ in de Corporate Governance codes
Opvallend is dat beide codes in hun preambules beweren dat bij het opstellen van de desbetreffende code nationale en internationale standaards of best practice van goed ondernemingsbestuur in acht zijn genomen. Meer bescheidenheid was hier op zijn plaats geweest want de twee codes verschillen nog al. Als beide Corporate Governance codes internationale standaards hanteren blijft de vraag hoezo Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen over 150 bepalingen uit de codex verantwoording moeten afleggen, terwijl Duitse beursgenoteerde ondernemingen slechts 105 bepalingen moeten toepassingen of uitleggen.
Doelstelling Corporate Governance code
Kritisch ben ik ook ten opzichte van de beoogde doelstelling van de Nederlandse corporate governance code om een gedragsverandering bij bestuurders en toezichthouders te bewerkstelligen. De omvang van de Nederlandse Corporate Governance code dwingt bestuurders en toezichthouders in Nederland nog meer om advocaten in te schakelen om aan de voorwaarden van de code te voldoen. Dit fenomeen is ook al bij de Duitse Corporate Governance code bekend en zorgt voor veel werk voor Duitse Rechtsanwälte.
Bekijk de compilatievideo van de oratie van Prof. Dr. Axel Hagedorn via de link.
Axel Hagedorn is Duitse Rechtsanwalt en Nederlandse advocaat en hoogleraar Duits-Nederlandse rechtsbetrekkingen aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werkt in het Duitse en Nederlandse ondernemingsrecht met de focus op M&A bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten in Amsterdam.
